Vijf sterrenkundestudenten, waaronder vier uit Leiden, zullen in oktober 2006 tijdelijk hun gewicht verliezen. Ze nemen dan deel aan een microzwaartekracht experiment in de paraboolvluchtcampagne van de ESA (Europese Ruimtevaart Organisatie) voor professionele onderzoekers. De vluchten vinden plaats bij Bordeaux (Frankrijk) met een speciaal ingerichte Airbus A300. De vier gaan onderzoeken of en hoe stof-en ijsdeeltjes samenklonteren in gewichtloze toestand.

De groep bestaat uit studenten van verschillende nationaliteit. Berry Holl, Dave van Eijck, Demerese Salter, German Chaparro studeren alle vier aan de Sterrewacht van de Universiteit Leiden, terwijl Guido van der Wolk aan de Rijksuniversiteit te Groningen studeert. Alle vijf verwachten zij het komend jaar als sterrenkundig onderzoeker af te studeren. De studenten worden in hun onderzoek begeleid door Prof. dr. Jurgen Blum (Institut fur Geophysik und Extraterrestrische Physik, Technische Universiteit van Brunswijk, Duitsland) en Dr. Helen J. Fraser (thans University of Strathclyde, Schotland, maar tot voor kort verbonden aan de Leidse Sterrewacht) .

Het onderzoek richt zich op de vraag of stof, ijs-en ijsstofdeeltjes wel of niet samenklonteren als de zwaartekracht geen rol speelt. Zo probeert men de eigenschappen te benaderen van deeltjes die zich in zogeheten protoplanetaire schijven rond pasgevormde sterren bevinden, en in het bijzonder na te gaan hoe de uiteindelijke vorming van planeten in zulke schijven op gang kan komen. De situatie in deze protoplanetaire schijven wordt het best benaderd door de deeltjes gewichtloos met onderlinge snelheden van een millimeter tot een centimer per seconde (ca. 4 tot 35 m per uur) te laten botsen. In laboratoria op de grond worden zulke experimenten sterk beperkt door de heel erg korte duur waarin de deeltjes tijdens een vrije val gewichtloos zijn. Zodra dat niet het geval is, overheerst de zwaartekracht alle andere zwakke effecten. Wanneer men echter een vliegtuig in een paraboolbaan eerst omhoog en dan omlaag laat vliegen, kan men per keer een toestand van gewichtloosheid van ongeveer 20 seconden bereiken. Daarom willen de studenten hun experiment met de ESA Airbus uitvoeren.

Al in januari 2005 hadden de studenten zich aangemeld bij het onderwijsafdeling van de ESA met het door henzelf bedachte experiment. De ESA organiseert elk jaar een zomercompetitie `microgravity research' onder Europese studenten. Het voorgestelde experiment werd als wetenschappelijk excellent beoordeeld, maar technisch te ingewikkeld voor de zomerse studentvluchten. Toch vond de ESA het voorstel zo goed, dat ze besloot om paraboolvluchten beschikbaar te stellen in het programma voor professionele onderzoekers. Het team heeft onlangs de officiele startbijeenkomst gehouden met de eerste sponsors en supporters uit de ruimtevaartwereld, waaronder de ESA-vestiging ESTEC, Dutch Space en Kayser-Threade. Er zijn echter nog meer sponsors nodig! De komende maanden zullen de studenten samen met Dutch Space in Leiden en ESTEC in Noordwijk de belangrijkste componenten van het experiment ontwerpen, opzetten en testen.