De plaatjes op deze bladzijde zijn bedoeld om achter elkaar gemonteerd te worden om te illustreren hoe sterren en planetenstelsels ontstaan en vergaan. Het werkt waarschijnlijk het beste om "pseudo" in te zoomen door stukjes uit te knippen en te vergroten. In elk geval zou het het beste zijn om de boel steeds op de centrale ster te centreren. In een latere versie van deze bladzijde zal ik proberen dat te doen met Photoshop.
Sterren ontstaan en vergaan, net als mensen die worden geboren en weer doodgaan. Alleen duurt dat bij sterren allemaal geweldig lang, soms wel twintig miljard jaar. Dus kan je het niet allemaal zien gebeuren. Maar door plaatjes van jonge en oude sterren achter elkaar te plakken kun je wel ongeveer zien wat er gebeurt. Dat is net zoiets als foto's van babies, kleuters, tieners, dertigers en bejaarden achter elkaar plakken om te zien hoe een mens ouder wordt.
Plaatje 1. M100Clip.jpg
Alles begint in een sterrenstelsel, een gigantische schijf met
honderden miljarden sterren.
Plaatje 2.
MilkyWaySgr.jpg Onze Melkweg is ook een sterrenstelsel, en onze
Zon is een van de tweehonderd miljard sterren in de Melkweg.
Plaatje
3. MilkyWayZoom.jpg Tussen de sterren zijn wolken van gas en stof.
In de loop van de tijd trekt zo'n wolk samen door zijn eigen zwaartekracht.
De wolk valt naar zichzelf toe, als het ware.
Plaatje 4.
30DorCloud1.jpg
Plaatje 5.
30DorCloud2.jpg
Plaatje 6.
30DorCloud3.jpg Na vijftig miljoen jaar is de wolk van gas en
stof door de zwaartekracht sterk inelkaar geperst.
Plaatje
7. TrifidNebPalClip.jpg
Plaatje
8. TrifidNebHSTClip.jpg De wolk krimpt verder ineen. In de wolk
ontstaan klontjes, zogenaamde globules, die steeds sneller samentrekken.
Plaatje 9. DiskSpin.jpg
De zwaartekracht perst het binnenste van de globule nog sterker
samen. Door die samentrekking gaat het wolkje steeds sneller draaien,
net zoals een schaatser die een pirouette maakt.
Plaatje 10.
DiskEdge.jpg Door dat snelle draaien wordt de wolk een platte
schijf.
Plaatje 11.
OrionDisk.jpg In die schijf klontert het stof samen en vormt planeten.
Niet alleen onze Zon, maar ook andere sterren hebben planeten
om zich heen.
Plaatje
12. OrionTadpole2.jpg In het midden van de schijf wordt het gas
door de zwaartekracht samengeperst, zo sterk dat het erg geweldig
heet wordt. Het gas gaat gloeien en de ster begint te schijnen.
Plaatje 13.
OrionField.jpg Het binnenste van de ster koelt niet af, maar blijft
gloeien omdat het er zo heet is dat er kernreacties optreden.
Een ster is dus een kernreactor, die erg lang kan blijven stralen.
Plaatje 14. SunXray.jpg
Plaatje 15.
SunVisual.jpg Onze Zon is nu bijna vijf miljard jaar oud. Het
duurt nog wel vijf miljard jaar voordat de kernreacties in de
Zon ophouden.
Plaatje 16. M29.jpg
Plaatje 17. EggNeb.jpg
Als de kernreacties in de ster stoppen, zwelt de buitenste laag
van de ster geweldig op, en ploft naar buiten.
Plaatje 18. NGC3132.jpg
Dan is het afgelopen met de ster. De gassen en het stof die in
de ontploffing worden weggeslingerd, verspreiden zich tussen de
sterren.
Plaatje 19.
Zelfde als Plaatje 4. 30DorCloud1.jpg En dan begint alles weer
opnieuw.
Van plaatje 1 tot hier duurt in werkelijkheid zo'n 10 miljard jaar, meer dan tweemaal zo lang als de leeftijd van de Aarde.
